Antwoord: Filmkeuring II

Geachte heer W,

Uw email van 13 november jl. hebben wij in goede orde ontvangen. Allereerst zullen wij u informeren over Kijkwijzer in het algemeen en daarna ingaan op de in uw email gestelde vragen.

Het NICAM (Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media) is het instituut dat Kijkwijzer heeft ontwikkeld en coördineert. Aan de hand van de criteria van Kijkwijzer classificeren omroepen en distributeurs van films, video's en dvd's hun producten zelf. Onder classificatie wordt verstaan dat aan de hand van een uitgebreide vragenlijst wordt gekomen tot één van de volgende leeftijdsclassificaties: Alle Leeftijden (AL), 6 jaar (6), 9 jaar (9), 12 jaar (12) en 16 jaar(16), en tot één of meer inhoudspictogrammen. De vragenlijst behelst verschillende onderwerpen als geweld, angst, seks, discriminatie, drugs- en alcoholmisbruik en grof taalgebruik. De vragenlijst is te vinden op www.kijkwijzer.nl onder het kopje 'downloads.

Het Kijkwijzer systeem is gebaseerd op wetenschappelijke kennis over mogelijke schadelijkheid van beelden, waardoor de classificaties meer objectief en toetsbaar zijn. Het Kijkwijzer systeem is flexibel, volgt de nieuwe wetenschappelijke inzichten en speelt in op nieuwe ontwikkelingen in het media-aanbod. De deskundigen die hieraan werken zijn deskundig op het gebied van kind en media.

Het doel van Kijkwijzer is ouders en opvoeders te adviseren over mogelijk schadelijke elementen in een programma of film. Kijkwijzer geeft dus geen indicatie over geschiktheid.

In uw email geeft u aan dat u in een videotheek de film ‘Watchman’ met de classificatie Alle Leeftijden heeft gevonden. Volgens ons systeem heeft deze film echter de classificatie ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ op basis van de inhoudscategorie geweld met de toevoeging grof taalgebruik.

Uit uw email begrijp ik dat u zich afvraagt hoe de classificatie voor de inhoudscategorieën geweld en seks tot stand komt. Wij zullen u ter informatie uitleggen hoe de classificatie met betrekking tot deze inhoudscategorieën werkt.

Belangrijke aspecten bij geweld zijn indringendheid (komt het geweld hard aan?) en verwondingen. Wanneer het zichtbare geweld niet indringend is en niet tot ernstige verwondingen leidt, is de classificatie 6 jaar. Wanneer het geweld indringend is maar het heeft geen (zichtbare) ernstige verwondingen tot gevolg, is de classificatie 12 op het gebied van geweld. Wanneer het geweld niet indringend is maar wel tot ernstige verwondingen leidt, dan krijgt de productie eveneens 12 voor geweld. Geweld dat én indringend is én tot ernstige verwondingen leidt, brengt een productie op 16 jaar. Voorbeelden van ernstige verwondingen zijn: uitspattend bloed, doorgesneden kelen, afgerukte of afgehakte ledematen en beursgeslagen personen.

Ten aanzien van seks werkt de classificatie als volgt. Wanneer er vaak seksuele handelingen voorkomen in een televisieprogramma of film, en deze zijn nadrukkelijk in beeld gebracht, wordt de classificatie 16. Onder seksuele handelingen wordt verstaan alle handelingen die er op gericht zijn de actor zelf, een ander persoon in de productie, of de kijker op te winden. Dit kan ook een suggestieve handeling zijn. Wanneer er een enkele keer nadrukkelijke seks voorkomt, of vaak seksuele handelingen die niet nadrukkelijk in beeld zijn gebracht, dan krijgt de productie 12. Dit geldt ook voor die producties waar enkele keren seks in voorkomt, in combinatie met veel seksueel taalgebruik. Een enkele seksuele handeling die niet nadrukkelijk in beeld is gebracht, leidt niet tot een leeftijdsclassificatie en krijgt dus AL

U vraagt verder waarom uw 13 jarige zoon sommige bioscoopfilms niet mag zien. In verband hiermee wijs ik u erop dat de leeftijden van Kijkwijzer ook een wettelijk aspect kennen. Dit is geregeld in Artikel 240a van het Wetboek van Strafrecht. Het artikel zegt letterlijk: 'Met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de vierde categorie wordt gestraft hij die een afbeelding of voorwerp, of een gegevensdrager, bevattende een afbeelding waarvan de vertoning schadelijk is te achten voor personen beneden de leeftijd van zestien jaar, verstrekt, aanbiedt of vertoont aan een minderjarige van wie hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden, dat deze jonger is dan zestien jaar'. Dit betekent dat een bioscoopexploitant op grond van dit wetsartikel strafbaar is, wanneer hij een persoon jonger dan 16, toelaat tot een film met de classificatie 16. Een bioscoopeigenaar mag iemand om legitimatie vragen of, op basis van een vermoeden dat iemand jonger is dan 16 jaar, de toegang weigeren tot een film met de classificatie 16. Ook videotheken en winkels hebben met deze wet te maken: zij mogen geen dvd's of games met een 16-classificatie verkopen of verhuren aan personen jonger dan 16. Het is met ingang van 1 januari 2005 verplicht om vanaf 14 jaar een geldig identiteitsbewijs te dragen. De overheid geeft aan dat artikel 240a Wetboek van Strafrecht ook voor de andere leeftijden van toepassing is. In februari 2009 is een Convenant getekend tussen de branches, het NICAM en het Ministerie van Justitie. Dit moet leiden tot een betere handhaving van de leeftijdsgrenzen voor audiovisuele producten in bioscopen, winkels, videotheken en bibliotheken. In dit convenant is de afspraak opgenomen dat de leeftijdsgrens van 16 jaar gehandhaafd wordt. Voor de leeftijdsgrens van 12 jaar zal bij twijfel altijd naar de leeftijd gevraagd worden waarbij het antwoord als correct wordt beschouwd. Bij bioscopen geldt de uitzondering dat kinderen die één of twee jaar jonger zijn dan de leeftijdsgrens van 12 of 16 jaar onder begeleiding van een ouder mogen worden toegelaten. Dit houdt bijvoorbeeld in dat een kind van 14 of 15 jaar onder begeleiding van een ouder mag worden toegelaten tot een film met een leeftijdsgrens van 16 jaar, waarbij naar een legitimatiebewijs kan worden gevraagd.

Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Mocht u nog vragen hebben, dan vernemen wij deze graag. Ook kunt u meer informatie vinden op onze website www.kiijkwijzer.nl.

Met vriendelijke groet,

Willeke ter Kuile

NICAM/Kijkwijzer

Postbus 322

1200 AH Hilversum

Tel.: 035-6460860

Fax: 035-6460868

www.kijkwijzer.nl